Tijdlijn

Duik in de rijke historie
van ons museum

Meester Bernink - de Keienklopper bij Natuurmuseum Natura Docet Denekamp

Opgericht door onderwijzer J.B. Bernink

In 1878 werd in Denekamp Johannes Bernardus Bernink geboren. Een jongen met grote interesse voor de natuur. Eerst voor de planten en insecten dicht bij huis, later voor de vogels en zoogdieren. Ook de geologie van het landschap, gevormd door de beweging van de grote gletsjers die Noord-Europa lange tijd bedekten, fascineerde hem.

Al vroeg begon hij met het verzamelen van natuurvondsten, helemaal in de stijl van de tijd. Hij maakte vlinderbakken, legde een verzameling vogeleieren aan en vormde schoolschriften om tot een herbarium van lokale inheemse planten. Het preparen van dieren leerde hij zich met behulp van literatuur zelf aan. Tijdens zijn dagelijkse wandelingen naar Oldenzaal, waar hij aan de Normaal school de opleiding tot onderwijzer volgde, observeerde hij de veranderingen van de natuur in alle seizoenen. Zo werd zijn motto voor werk en leven gevormd: Natura Docet – de natuur onderwijst – wat hij tijdens de bijeenkomsten van de (jeugd)natuurclub ‘Klimop’ op de woensdag- en zaterdagmiddag ook in praktijk bracht. Leren door observeren.

Natuurstudie, en vooral de popularisering daarvan voor een breed publiek, nam in de beginjaren van de 20e eeuw grote stappen voorwaarts. Eli Heimans en Jacq. P. Thijsse namen daarin het voortouw. Zij beschreven de natuur in Nederland, vooral toen ook al om het belang van het behoud er van te benadrukken. Ook Bernink werd auteur voor het blad ‘De Levende Natuur’ dat door hen uitgegeven werd. Via een oproep tot het stichten van een museum voor de verzameling van Bernink ontwikkelde zich een indrukwekkend netwerk van geïnteresseerden.

Opening eerste museum Natura Docet in 1911

Vooral dankzij de inbreng van Twentse industriëlen als de families van Heek, Scholten en Jannink kwam in 1911 het eerste museum Natura Docet tot stand bij het ouderlijk huis van Bernink. De grote belangstelling, en groeiende verzameling van Natura Docet, zette Bernink al snel aan tot het denken over uitbreiding.

Meester Bernink staand voor Natura Docet in 1922

Natura Docet naar de Oldenzaalsestraat

In 1922 opende de monumentale museumvilla aan de Oldenzaalsestraat waar zowel de collectie als de familie Bernink onderdak vond. De fondsen hiervoor waren bijeengebracht door de Vrienden van Natura Docet, wederom de bekende textielfamilies nu aangevuld met (natuur)Vrienden uit het hele land. Bernink onderhield vele contacten inzake het museumbedrijf en de studie der natuur. Heimans en Thijsse waren geregeld zijn gasten evenals een grote groep hoogleraren en studenten van de Universiteiten van Amsterdam en Leiden.

Door de faam van Bernink en zijn museum kreeg Twente bekendheid als vakantiebestemming. Bernink was zelfs voorzitter van de eerste VVV in het gebied. Daarnaast bleef hij onderwijzer in Denekamp en voedde hij zo de interesse voor de natuur van een grote groep Twentenaren en hun families die hem in warme herinnering houden.

Heleen Bernink

In 1954 overleed Meester Bernink. In 1955 nam Bernink’s’ dochter Heleen (1912-1996), eveneens onderwijzer, het directoraat van Natura Docet van hem over. Befaamd zijn haar bezoeken aan Twentse basisscholen, met een Daf volgeladen met opgezette vogels, skeletten, stenen en fossielen. Zo zette zij een familietraditie voort. Heleen wist wetenschappers uit Leiden en Amsterdam, onder anderen prof. dr. T. van der Hammen, aan te trekken voor wetenschappelijke ondersteuning.

Dino Expositie Natura Docet Denekamp

Dinosauriers in Denekamp

Natura Docet kreeg in 1991 internationale bekendheid met de groots opgezette dinosaurustentoonstelling, die 200.000 bezoekers trok.

Er moesten letterlijk muren worden doorgebroken om deze gigantische expositie over deze gigantische dieren mogelijk te maken – inclusief een nieuwe ingang, om niet te spreken van een terminal, naar een grote tent. Met een aantal van 200.000 bezoekers werd een absoluut record gebroken, ongekend voor het dorpse Denekamp.

Een mooie en belangrijkste bijkomstigheid van dit evenement was het tot stand komen van een grote groep vrijwilligers die Natura Docet vonden er er vaak bleven.

In 1996 werd het succes van de dino’s nog eens dunnetjes overgedaan met een eveneens groots opgezette walvissenexpositie – opnieuw zowel in als naast het museum – waar ongeveer 60.000 bezoekers op afkwamen.

Renovatie & herinrichting

In de periode van 2002 tot 2005 vond een grondige renovatie en herinrichting van het museum plaats met hulp van zowel de provincie Overijssel als de gemeente Dinkelland.

In 2009 werd de tuin als “belevingstuin” ingericht. Educatie in de geest van meester Bernink, zowel binnen het museum als in de museumtuin, is de doelstelling voor de toekomst van het museum, dat vanaf 2013 verder gaat als belevingstuin en landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente.

Heden

In 2021 werd besloten verder te gaan onder de naam Museum Natura Docet.

Blijf op de hoogte!

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.